Wielu fanów zdaje sobie sprawę, że CS Lewis i JRR Tolkien byli bliskimi przyjaciółmi, którzy mieli ze sobą wiele wspólnego. Tolkien pomógł przywrócić Lewisa chrześcijaństwu jego młodości, podczas gdy Lewis zachęcił Tolkiena do rozwinięcia jego fikcyjnej twórczości; obaj nauczali w Oksfordzie i byli członkami tej samej grupy literackiej, obaj interesowali się literaturą, mitem i językiem, i obaj pisali powieściowe książki propagujące podstawowe chrześcijańskie tematy i zasady.
Jednocześnie mieli jednak poważne spory - w szczególności dotyczące jakości książek Lewisa o Narnii - zwłaszcza jeśli chodziło o elementy religijne.
Chrześcijaństwo, Narnia i teologia
Chociaż Lewis był bardzo dumny ze swojej pierwszej książki Narnia, The Lion, The Witch and The Wardrobe, i to odniosło ogromny sukces w serii książek dla dzieci, Tolkien nie pomyślał o tym zbyt dobrze. Po pierwsze, pomyślał, że chrześcijańskie tematy i przesłania są zdecydowanie zbyt silne - nie pochwalał sposobu, w jaki Lewis zdawał się bić czytelnika nad głową tak oczywistymi symbolami odnoszącymi się do Jezusa.
Z pewnością nie mogło zabraknąć faktu, że Aslan, lew, był symbolem Chrystusa, który poświęcił swoje życie i zmartwychwstał do ostatecznej walki ze złem. Własne książki Tolkiena są głęboko przesiąknięte chrześcijańskimi tematami, ale ciężko pracował, aby je głęboko zakopać, aby ulepszyły, a nie zniechęciły do opowieści.
Co więcej, Tolkien uważał, że istnieje zbyt wiele sprzecznych elementów, które ostatecznie się ze sobą zderzają, osłabiając całość. Rozmawiały zwierzęta, dzieci, czarownice i wiele innych. Tak więc, oprócz tego, że była nachalna, książka została przepełniona elementami, które groziły pomieszaniem i przytłoczeniem dzieci, dla których została zaprojektowana.
Ogólnie wydaje się, że Tolkien nie myślał zbyt wiele o staraniach Lewisa o napisanie popularnej teologii. Tolkien wydawał się wierzyć, że teologię należy pozostawić profesjonalistom; popularyzacje groziły błędnym przedstawieniem prawd chrześcijańskich lub pozostawieniem ludziom niepełnego obrazu tych prawd, co z kolei uczyniłoby więcej, aby zachęcić do herezji niż do ortodoksji.
Tolkien nawet nie zawsze uważał, że przepraszanie Lewisa było bardzo dobre. John Beversluis pisze:
„[T] on Broadcast Talks skłonił niektórych z najbliższych przyjaciół Lewisa do zawstydzenia go za niego. Charles Williams ze smutkiem zauważył, że kiedy zdał sobie sprawę z tego, jak wiele ważnych kwestii Lewis ominął, stracił zainteresowanie rozmowami. Tolkien wyznał również, że nie był „całkowicie entuzjastycznie” o nich i że uważał, że Lewis przyciąga więcej uwagi niż uzasadnia treść rozmów lub jest dla niego dobry ”.
Prawdopodobnie nie pomogło to, że Lewis był znacznie bardziej płodny niż Tolkien. Podczas gdy Tolkien agonował Hobbita przez siedemnaście lat, Lewis wydał wszystkie siedem tomów serii Narnia w ciągu zaledwie siedmiu lat, a to nie obejmuje kilku dzieł chrześcijańskiej przepraszania, które napisał w tym samym czasie!
Protestantyzm kontra katolicyzm
Innym źródłem konfliktu między nimi był fakt, że kiedy Lewis przeszedł na chrześcijaństwo, przyjął protestancki anglikanizm zamiast katolicyzmu Tolkiena. To samo w sobie nie musiało stanowić problemu, ale z jakiegoś powodu Lewis przyjął antykatolicki ton w niektórych swoich pismach, które zdenerwowały i uraziły Tolkiena. Na przykład w swojej bardzo ważnej książce „ Literatura angielska w XVI wieku” nazwał katolików „papistami” i bezgranicznie wychwalał protestanckiego teologa Jana Calvina z XVI wieku.
Tolkien uważał również, że romans Lewisa z amerykańską wdową Joy Greshamem pojawił się między Lewisem a wszystkimi jego przyjaciółmi. Przez dziesięciolecia Lewis spędzał większość czasu w towarzystwie innych ludzi, którzy podzielali jego zainteresowania, a Tolkien był jednym z nich. Obaj byli członkami nieformalnej grupy pisarzy i nauczycieli w Oksfordzie znanej jako Inklings. Jednak po tym, jak poznał Greshama i poślubił go, Lewis oderwał się od swoich starych przyjaciół, a Tolkien osobiście. Fakt, że była rozwiedziona, służył jedynie podkreśleniu różnic religijnych, ponieważ takie małżeństwo było nielegalne w kościele Tolkiena.
W końcu zgodzili się o wiele więcej niż się nie zgodzili, ale różnice te - w dużej mierze natury religijnej - wciąż służyły ich rozdzieleniu.
