Wpływy chińskiego mistrza Huinenga (638–713), szóstego patriarchy Ch'ana (Zen), rezonują poprzez buddyzm Ch'ana i Zen do dziś. Niektórzy uważają Huinenga, a nie Bodhidharmę, za prawdziwego ojca Zen. Jego kadencja, na początku dynastii T'ang, wyznacza początek tak zwanego „złotego wieku” Zen.
Huineng stoi w miejscu, w którym Zen pozbył się szczątkowych indyjskich pułapek i znalazł swój wyjątkowy duch - bezpośredni i niezachwiany. Z niego wypływają wszystkie istniejące dziś szkoły Zen.
Prawie wszystko, co wiemy o Huineng, jest zapisane w „Sutrze z wysokiej siedziby skarbu Dharmy”, lub częściej w Sutrze platformowej. Jest to przełomowe dzieło literatury zen. Sutra platformowa przedstawia się jako zbiór przemówień Szóstego Patriarchy w świątyni w Kantonie (kanton). Jego fragmenty są nadal aktywnie omawiane i wykorzystywane jako narzędzie nauczania we wszystkich szkołach Zen. Huineng pojawia się również w niektórych klasycznych koanach.
Historycy uważają, że Sutra Platformowa została skomponowana po śmierci Huinenga, prawdopodobnie przez ucznia jednego z spadkobierców dharmy Huinenga, Shenhui (670-762). Mimo to historyk Heinrich Dumoulin napisał: „To postać Hui-nenga, którą Zen wyniósł do rangi mistrza Zen par excellence. Jego nauki znajdują się u źródeł wszystkich bardzo różnorodnych nurtów buddyzmu Zen. ... W klasycznej literaturze Zen zapewniony jest dominujący wpływ Hui-nenga. Postać Szóstego Patriarchy ucieleśnia esencję Zen ”. ( Zen Buddhism: A History, India and China [Macmillan, 1994])
Nauki Huinenga koncentrowały się na nieodłącznym oświeceniu, nagłym przebudzeniu, mądrości pustki (sunyata) i medytacji. Jego nacisk kładziony był na realizację poprzez bezpośrednie doświadczenie, a nie studiowanie sutr. W legendach Huineng blokuje biblioteki i rozdrabnia sutry na strzępy.
Patriarchowie
Bodhidharma (ok. 470-543) założył buddyzm zen w klasztorze Shaolin w dzisiejszej prowincji Henan w północno-środkowych Chinach. Bodhidharma był pierwszym patriarchą Zen.
Według legendy Zen Bodhidharma przekazał swoją szatę i miskę jałmużny Huike (lub Hui-k'o, 487-593), Drugiemu Patriarchie. Z czasem szlafrok i miska zostały przekazane Trzeciemu Patriarchowi, Sengcanowi (lub Seng-ts'anowi, zm. Ok. 606); czwarty, diaoksyna (Tao-hsin, 580-651); i piąty, Hongren (Hung-jen, 601-674). Hongren był opatem klasztoru na górze Shuangfeng, w dzisiejszej prowincji Hubei.
Huineng przybywa do Hongren
Według Sutry Platformy Huineng był biednym, niepiśmiennym młodym mężczyzną z południowych Chin, który sprzedawał drewno na opał, gdy usłyszał, jak ktoś recytuje Sutrę Diamentową, i przeżył przebudzenie. Huineng dowiedział się, że mężczyzna recytujący sutrę pochodził z klasztoru Hongrena. Huineng udał się na górę Shuangfeng i przedstawił się Hongrenowi.
Hongren zauważył, że ta niewykształcona młodzież z południowych Chin miała rzadkie zrozumienie. Aby jednak chronić Huinenga przed zazdrosnymi rywalami, zmusił Huinenga do wykonywania obowiązków domowych zamiast zapraszania go do Sali Buddy na nauczanie.
Ostatnie przejście szaty i miski
Poniżej znajduje się historia opisująca kluczowy moment w historii Zen.
Pewnego dnia Hongren wezwał swoich mnichów do napisania wersetu, który wyraził ich zrozumienie dharmy. Hongren powiedział, że jeśli jakiś wiersz odzwierciedla prawdę, mnich, który go skomponował, otrzyma szatę i miskę i zostanie Szóstym Patriarchą.
Shenxiu (Shen-hsiu), najstarszy mnich, podjął się tego wyzwania i napisał ten werset na ścianie klasztoru:
Ciało jest drzewem bodhi .
Serce-umysł jest jak lustro.
Chwilę po chwili wytrzyj i wypoleruj,
Nie pozwalając na gromadzenie się pyłu.
Kiedy ktoś przeczytał wiersz niepiśmiennego Huinenga, przyszły Szósty Patriarcha wiedział, że Shenxiu go nie zauważył. Huineng podyktował ten werset, aby napisał dla niego inny:
Bodhi pierwotnie nie ma drzewa,
Lustro nie ma podstawki.
Natura Buddy jest zawsze czysta;
Gdzie może zbierać się kurz?
Hongren uznał zrozumienie Huinenga, ale publicznie nie ogłosił go zwycięzcą. W tajemnicy poinstruował Huinenga o Sutrze Diamentowej i podarował mu szatę i miskę Bodhidharmy. Ale Hongren powiedział również, że skoro szata i miska były pożądane przez wielu, którzy na nią nie zasłużyli, Huineng powinien być tym, który odziedziczy je jako ostatni, aby nie stali się przedmiotem sporów.
Chronicles of the Northern School
Standardowa historia Huinenga i Shenxiu pochodzi z Sutry Platformowej. Historycy znaleźli inne kroniki, które opowiadają zupełnie inną historię. Według zwolenników tzw. Północnej Szkoły Zen, to Shenxiu, a nie Huineng, został nazwany Szóstym Patriarchą. Nie jest nawet jasne, że Shenxiu i Huineng jednocześnie mieszkali w klasztorze Hongrena, co podważa słynną historię konkursu poetyckiego.
Cokolwiek się wydarzyło, linia Shenxiu w końcu zniknęła. Każdy nauczyciel Zen dzisiaj śledzi swój rodowód poprzez Huinenga.
Uważa się, że Huineng opuścił klasztor Hongren i pozostawał w odosobnieniu przez 15 lat. Następnie, decydując się na wystarczająco długi okres odosobnienia, Huineng udał się do świątyni Fa-hsin (obecnie zwanej Guangxiaosi) w Kantonie, gdzie został uznany za szóstego patriarchę.
Mówi się, że Huineng zmarł, siedząc w zazen w świątyni Nanhua w Caoxi, gdzie do dziś mumia Huineng pozostaje siedząca i odziana w szatę.
