Spośród niezliczonych pism buddyzmu mahajany niewielu jest szerzej czytanych lub czczonych niż Sutra Lotosu. Jego nauki dokładnie przenikają większość szkół buddyzmu w Chinach, Korei i Japonii. Jednak jego początki owiane są tajemnicą.
Sutra w sanskrycie nazywa się Maha Sutra Sutdharma-pundarika lub „Wielka Sutra Lotosu Cudownego Prawa”. W niektórych szkołach buddyzmu kwestią wiary jest to, że sutra zawiera słowa historycznego Buddy. Jednak większość historyków uważa, że Sutra została napisana w I lub II wieku ne, prawdopodobnie przez więcej niż jednego pisarza. Tłumaczenie zostało wykonane z sanskrytu na chiński w 255 roku ne i jest to najwcześniejsza dokumentacja historyczna jego istnienia.
Podobnie jak w przypadku wielu sutr mahajany, oryginalny tekst Sutry Lotosu zaginął. Kilka wczesnych chińskich tłumaczeń jest najstarszymi wersjami sutry, które pozostają nam. W szczególności uważa się, że tłumaczenie na chiński przez mnicha Kamarajivę w 406 roku n.e. jest najbardziej wierne oryginalnemu tekstowi.
W VI wieku w Chinach Sutra Lotosu była promowana jako najwyższa sutra przez mnicha Zhiyi (538-597; pisał także Chih-i), założyciela szkoły buddyzmu mahajany Tiantai, zwanej Tendai w Japonii. Częściowo dzięki wpływom Tendai Lotos stał się najbardziej czczoną Sutrą w Japonii. Głęboko wpłynął na japoński Zen, a także jest przedmiotem kultu szkoły Nichiren.
Ustawienie Sutry
W buddyzmie sutra jest kazaniem Buddy lub jednego z jego głównych uczniów. Sutry buddyjskie zwykle zaczynają się od tradycyjnych słów: „Tak słyszałem”. Jest to ukłon w stronę historii Anandy, która recytowała wszystkie kazania historyczne Buddy na Pierwszej Radzie Buddyjskiej i podobno zaczęła każdą recytację w ten sposób.
Sutra Lotosu zaczyna się: „Tak słyszałem. Kiedyś Budda przebywał w Rajagriha, pozostając na Gridhrakucie”. Rajagriha było miastem na terenie dzisiejszego Rajgiru w północno-wschodnich Indiach, a Gridhrakuta, czyli „Szczyt Sępa”, znajduje się w pobliżu. Zatem Sutra Lotosu zaczyna się od nawiązania połączenia z prawdziwym miejscem związanym z historycznym Buddą.
Jednak w kilku zdaniach czytelnik porzuci fenomenalny świat. Scena otwiera się na miejsce poza zwykłym czasem i przestrzenią. W Buddzie bierze udział niewyobrażalna liczba istot, zarówno ludzkich, jak i nieludzkich - mnichów, mniszek, świeckich, świeckich, niebiańskich istot, smoków, garudów i wielu innych, w tym bodhisattwów i arhatów. W tej ogromnej przestrzeni osiemnaście tysięcy światów jest oświetlonych światłem odbijanym przez włosy między brwiami Buddy.
Sutra jest podzielona na kilka rozdziałów - 28 w tłumaczeniu Kamarajiva - w których Budda lub inne istoty oferują kazania i przypowieści. Tekst, częściowo proza i częściowo wiersz zawiera niektóre z najpiękniejszych fragmentów literatury religijnej na świecie.
Pochłonięcie wszystkich nauk w tak bogatym tekście może zająć lata. Jednak trzy główne tematy dominują Sutrę Lotosu.
Wszystkie pojazdy są jednym pojazdem
We wczesnych fragmentach Budda mówi zgromadzeniu, że jego wcześniejsze nauki były tymczasowe. Powiedział, że ludzie nie byli gotowi na jego najwyższe nauczanie i trzeba było doprowadzić go do oświecenia w odpowiedni sposób. Ale Lotos reprezentuje ostateczne, najwyższe nauczanie i zastępuje wszystkie inne nauki.
W szczególności Budda skierował doktrynę triyany, czyli „trzech pojazdów” do Nirwany. W bardzo prosty sposób triyana opisuje ludzi, którzy urzeczywistniają oświecenie, słuchając kazań Buddy, ludzi, którzy urzeczywistniają oświecenie dla siebie poprzez własny wysiłek i ścieżkę bodhisatwy. Ale Sutra Lotosu mówi, że trzy pojazdy są jednym pojazdem, pojazdem Buddy, dzięki któremu wszystkie istoty stają się buddami.
Wszystkie istoty mogą zostać buddami
Tematem wyrażonym w całej Sutrze jest to, że wszystkie istoty osiągną stan Buddy i nirwanę.
Budda jest przedstawiany w Sutrze Lotosu jako dharmakaja - jedność wszystkich rzeczy i istot, niezamanifestowana, poza egzystencją lub nieistnieniem, nieograniczona przez czas i przestrzeń. Ponieważ dharmakaja to wszystkie istoty, wszystkie istoty mają potencjał przebudzenia się do swojej prawdziwej natury i osiągnięcia stanu Buddy.
Znaczenie wiary i oddania
Nie można osiągnąć stanu Buddy jedynie przez intelekt. Rzeczywiście, pogląd mahajany jest taki, że nauki absolutnej nie można wyrazić słowami ani zrozumieć przez zwykłe poznanie. Sutra Lotosu podkreśla znaczenie wiary i oddania jako środka do realizacji oświecenia. Wśród innych znaczących punktów nacisk na wiarę i oddanie sprawia, że stan Buddy jest bardziej dostępny dla świeckich, którzy nie spędzają życia w ascetycznej praktyce klasztornej.
Przypowieści
Charakterystyczną cechą Sutry Lotosu jest stosowanie przypowieści. Przypowieści zawierają wiele warstw metafory, które zainspirowały wiele warstw interpretacji. To tylko lista głównych przypowieści:
- Płonący Dom. Mężczyzna musi zwabić bawiące się dzieci z płonącego domu (rozdział 3).
- Syn marnotrawny. Biedny, nienawidzący siebie człowiek stopniowo dowiaduje się, że jest bogaty ponad miarę (rozdział 4).
- Zioła Lecznicze. Chociaż rosną na tym samym gruncie i otrzymują ten sam deszcz, rośliny rosną na różne sposoby (rozdział 5).
- Miasto Upiorów. Mężczyzna prowadzący ludzi w trudną podróż wyczarowuje iluzję pięknego miasta, aby dać im serce do kontynuowania (rozdział 7).
- Klejnot w kurtce. Mężczyzna wszywa klejnot w kurtkę swojego przyjaciela. Jednak przyjaciel błąka się w biedzie, nie wiedząc, że posiada klejnot o wielkiej wartości (rozdział 8).
- Klejnot w górnym węźle króla. Król udziela wielu prezentów, ale rezerwuje swój bezcenny klejnot dla osoby o wyjątkowych zasługach (rozdział 14).
- Doskonały lekarz. Dzieci lekarza umierają na truciznę, ale nie mają sensu przyjmować lekarstw (rozdział 16).
Tłumaczenia
Tłumaczenie The Lotus Sutra autorstwa Burton Watson (Columbia University Press, 1993) zyskało dużą popularność od czasu jej publikacji ze względu na jej przejrzystość i czytelność.
Nowsze tłumaczenie Sutry lotosowej autorstwa Gene'a Reevesa (Wisdom Publications, 2008) jest również bardzo czytelne i zostało pochwalone przez recenzentów.
