Tathagatagarbha lub Tathagata-garbha oznacza „łono” (garbha) Buddy (Tathagata). Odnosi się to do buddyjskiej doktryny mahajany, że Natura Buddy jest we wszystkich istotach. Ponieważ tak jest, wszystkie istoty mogą osiągnąć oświecenie. Tathagatagarbha jest często opisywany jako ziarno, zarodek lub potencjalność w obrębie każdego osobnika, który ma zostać rozwinięty.
Tathagatagarbha nigdy nie była odrębną szkołą filozoficzną, ale raczej propozycją i doktryną rozumianą na różne sposoby. I czasami był kontrowersyjny. Krytycy tej doktryny mówią, że sprowadza się ona do jaźni lub atmana pod innym imieniem, a nauczanie o atmanie jest czymś, czego Buddha szczególnie zaprzeczał.
Początki Tathagatagarbha
Doktryna została zaczerpnięta z wielu sutr mahajany. Sutry Mahayana Tathagatagarbha obejmują sutry Tathagatagarbha i Srimaladevi Simhanada, oba uważane za napisane w III wieku n.e. i kilka innych. Sutra Mahayana Mahaparinirvana, prawdopodobnie również napisana o III wieku, jest uważana za najbardziej wpływową.
Wydaje się, że propozycja opracowana w tych sutrach była odpowiedzią na filozofię madhjamiki, która mówi, że zjawiska są pozbawione esencji i nie istnieją niezależnie. Zjawiska wydają się nam charakterystyczne tylko w odniesieniu do innych zjawisk, w funkcji i pozycji. Dlatego nie można powiedzieć, że zjawiska albo istnieją, albo nie istnieją
Tathagatagarbha zaproponował, że Natura Buddy jest trwałą esencją we wszystkich rzeczach. Czasami było to opisywane jako nasienie, a innym razem przedstawiane jako w pełni ukształtowany Budda w każdym z nas.
Nieco później niektórzy inni uczeni, prawdopodobnie w Chinach, połączyli Tathagatagarbha z nauką Alaya vijnana Yogacary, która jest czasami nazywana „świadomością magazynu”. Jest to poziom świadomości, który zawiera wszystkie wrażenia z poprzednich doświadczeń, które stają się ziarnami karmy.
Połączenie Tathagatagarbha i Yogacary stałoby się szczególnie ważne w buddyzmie tybetańskim, a także w Zen i innych tradycjach mahajany. Związek natury Buddy z poziomem vijnana jest znaczący, ponieważ vijnana jest rodzajem czystej, bezpośredniej świadomości, nie naznaczonej myślami ani pojęciami. To spowodowało, że Zen i inne tradycje kładły nacisk na praktykę bezpośredniej kontemplacji lub świadomości umysłu ponad intelektualne zrozumienie.
Czy Tathagatagarbha jest Jaźnią?
W religiach z czasów Buddy, które były prekursorami dzisiejszego hinduizmu, jednym z głównych przekonań jako (i jest) doktryna atmanu. Atman oznacza „oddech” lub „duch” i odnosi się do duszy lub indywidualnej esencji jaźni. Innym jest nauczanie Brahmana, które jest rozumiane jako coś w rodzaju absolutnej rzeczywistości lub podstawy bytu. W kilku tradycjach hinduizmu dokładna relacja atmana do Brahmana jest różna, ale można je rozumieć jako małe, indywidualne ja i duże, uniwersalne ja.
Jednak Budda wyraźnie odrzucił to nauczanie. Doktryna anatmana, którą wielokrotnie wypowiadał, jest bezpośrednim obaleniem atmana.
Przez stulecia wielu oskarżyło doktrynę Tathagatagarbha o próbę wkroczenia atmana z powrotem do buddyzmu pod inną nazwą. W tym przypadku potencjał lub nasienie Buddy w każdej istocie jest porównywane z atmanem, a Natura Buddy - która czasem utożsamiana jest z dharmakają - jest porównywana z Brahmanem.
Można znaleźć wielu nauczycieli buddyjskich mówiących o małym umyśle i wielkim umyśle lub małym ja i wielkim ja. To, co mają na myśli, może nie być dokładnie takie jak atman i Brahman Vedanty, ale ludzie często je rozumieją. Zrozumienie Tagagatagarbha w ten sposób naruszałoby jednak podstawowe nauczanie buddyjskie.
Brak dualności
Dzisiaj, w niektórych tradycjach buddyjskich pod wpływem doktryny Tathagatagarbha, Natura Buddy często jest nadal opisywana jako rodzaj nasienia lub potencjału w każdym z nas. Inni jednak uczą, że Natura Buddy jest po prostu tym, czym jesteśmy; zasadnicza natura wszystkich istot.
Nauki małego ja i wielkiego ja są czasami używane dzisiaj w sposób tymczasowy, ale ostatecznie dwoistość ta musi się stopić. Odbywa się to na kilka sposobów. Na przykład Zen Koan Mu lub Pies Chao-chou ma (między innymi) przełamać koncepcję, że Natura Buddy jest czymś, co się ma .
I dzisiaj jest bardzo możliwe, w zależności od szkoły, bycie praktykiem buddyzmu mahajany przez wiele lat i nigdy nie słyszeć słowa tathagatagarbha. Ponieważ jednak był to popularny pomysł w krytycznym momencie rozwoju Mahajany, jego wpływ utrzymuje się.
