Milindapanha, czyli „pytania Milindy”, jest ważnym wczesnym tekstem buddyjskim, który zwykle nie jest zawarty w kanonie palijskim. Mimo to Milindapanha jest ceniona, ponieważ odnosi się do wielu najtrudniejszych doktryn buddyzmu z dowcipem i jasnością.
Najsłynniejsza część tekstu to podobieństwo rydwanu używane do wyjaśnienia doktryny anatta, czyli braku jaźni. To porównanie opisano poniżej.
Tło Milindapanha
Milindapanha przedstawia dialog króla Menandra I (Milinda w Pali) z oświeconym mnichem buddyjskim o imieniu Nagasena. Menander I był królem indo-greckim, który rządził od około 160 do 130 pne Był królem Baktrii, starożytnego królestwa, które obejmowało dzisiejszy Turkmenistan, Afganistan, Uzbekistan i Tadżykistan oraz niewielką część Pakistanu. Jest to częściowo ten sam obszar, który stał się buddyjskim królestwem Gandhara.
Mówi się, że Menander był pobożnym buddystą i możliwe, że Milindapanha została zainspirowana prawdziwą rozmową między królem a oświeconym nauczycielem. Autor tekstu jest jednak nieznany, a uczeni twierdzą, że tylko część tekstu może mieć tyle lat, co I wiek pne. Resztę napisano na Sri Lance jakiś czas później.
Milindapanha jest nazywany tekstem parakanonicznym, ponieważ nie został zawarty w Tipitika (którego kanon palijski jest wersją palijską; patrz także kanon chiński)., przed dniem króla Menandra. Jednak w birmańskiej wersji kanonu palijskiego Milindapanha jest 18. tekstem w Khuddaka Nikaya.
Pytania króla Milindy
Wśród wielu pytań Króla do Nagasena są: doktryna braku jaźni i jak odrodzenie może nastąpić bez duszy? W jaki sposób nie-ja jest moralnie odpowiedzialny za cokolwiek? Co wyróżnia mądrość? Jakie są cechy wyróżniające każdą z Pięciu Skandh? Dlaczego pisma buddyjskie wydają się zaprzeczać sobie nawzajem?
Nagasena odpowiada na każde pytanie za pomocą metafor, analogii i porównań. Na przykład Nagasena wyjaśniła znaczenie medytacji, porównując medytację z dachem domu. Jak krokwie domu łączą się z kalenicą, a kalenica jest najwyższym punktem dachu, więc dobre cechy prowadzą do koncentracji - powiedziała Nagasena.
The Chariot Simile
Jedno z pierwszych pytań króla dotyczy natury tożsamości i tożsamości osobistej. Nagasena przywitał króla, uznając, że jego imię to Nagasena, ale „Nagasena” to tylko oznaczenie; nie znaleziono stałej osoby „Nagasena”.
To rozbawiało króla. Kto nosi szaty i bierze jedzenie? on zapytał. Jeśli nie ma Nagasena, kto zarabia zasługi lub nie? Kto powoduje karmę? Jeśli to, co mówisz, jest prawdą, człowiek mógłby cię zabić i nie byłoby morderstwa. „Nagasena” to nic innego jak dźwięk.
Nagasena zapytał króla, jak przybył do swojej pustelni, pieszo czy konno? Przybyłem rydwanem, powiedział Król.
Ale czym jest rydwan? - zapytała Nagasena. Czy to koła, osie, panowanie, rama, siedzisko lub drążek pociągowy? Czy to połączenie tych elementów? A może znajduje się poza tymi elementami?
Król odpowiedział „nie” na każde pytanie. Więc nie ma rydwanu! Powiedziała Nagasena.
Teraz król uznał, że określenie „rydwan” zależy od tych części składowych, ale sam „rydwan” jest pojęciem lub zwykłą nazwą.
Właśnie dlatego, Nagasena powiedziała, „Nagasena” jest oznaczeniem czegoś konceptualnego. To zwykłe imię. Kiedy obecne są części składowe, nazywamy to rydwanem; Kiedy obecnych jest Pięć Skandh, nazywamy to istotą.
Nagasena dodała: „Powiedziała to nasza siostra Vajira, gdy stanęła twarzą w twarz z Panem Buddą”. Wadżira była zakonnicą i uczennicą historycznego Buddy. Użyła tego samego porównania rydwanu we wcześniejszym tekście, Vajira Sutta (Pali Sutta-pitaka, Samyutta Nikaya 5:10). Jednak w Vajira Sutta zakonnica rozmawiała z demonem, Marą.
Innym sposobem zrozumienia podobieństwa rydwanu jest wyobrażenie sobie, że rydwan jest rozbierany na części. Kiedy rydwan przestaje być rydwanem? Możemy zaktualizować analogię, aby uczynić z niego samochód. Kiedy demontujemy samochód, w którym momencie nie jest to samochód? Kiedy zdejmujemy koła? Kiedy usuwamy siedzenia? Kiedy podważamy głowicę cylindrów?
Wszelkie nasze oceny są subiektywne. Być może możesz argumentować, że stos części samochodowych jest nadal samochodem, a nie tylko zmontowanym. Chodzi o to, że „samochód” i „rydwan” są koncepcjami, które rzutujemy na części składowe. Ale nie ma esencji „samochodu” ani „rydwanu”, która jakoś mieszka w tych częściach.
