Zoroastryzm jest prawdopodobnie najstarszą religią monoteistyczną na świecie. Koncentruje się na słowach proroka Zaratusztry, zwanego przez starożytnych Greków Zoroastrem, i skupia się na kulcie Ahury Mazdy, Pana Mądrości. Uznaje także dwie konkurujące ze sobą zasady reprezentujące dobro i zło: Spenta Mainyu („Bounteous Spirit”) i Angra Mainyu („Destructive Spirit”). Ludzie są ściśle zaangażowani w tę walkę, powstrzymując chaos i zniszczenie poprzez czynną dobroć.
Początki zaratusztrianizmu
Prorok Zaratusztra - zwany później przez Greków Zoroastrem - założył zaratusztrianizm około 3500 lat temu. Według tekstów z tego okresu, Zoroaster mógł urodzić się w 628 rpne w Rhages w Iranie i mógł umrzeć około 551 r.p.n.e. Te daty są jednak bardzo szorstkie; niektórzy badacze uważają, że mógł przeżyć tysiąclecie wcześniej lub później.
Religia indo-irańska w czasach Zaratusztry była politeistyczna (co oznacza, że ludzie czcili wielu bogów). Chociaż szczegółów jest niewiele, Zoroaster prawdopodobnie podniósł już istniejące bóstwo do roli najwyższego stwórcy, tworząc w ten sposób pierwszą na świecie religię monoteistyczną (religię czczącą jednego stwórcę). Zoroastryzm ma zatem pewne podobieństwa ze starożytnymi wierzeniami wedyjskimi; na przykład ahura i daeva (agenci porządku i chaosu) w zaratusztrianizmie porównują się do asur i dewów, którzy rywalizują o władzę w religii wedyjskiej.
Zoroastryzm stał się jedną z najważniejszych religii w starożytnym świecie. Od 600 rpne do 650 r. Ne była to oficjalna religia Persji (starożytny Iran). Obecnie na świecie jest tylko około 190 000 Zoroastrian.
Zoroastrian Customs
Podczas gdy istnieją świątynie zaratusztrianina i wiele wydarzeń, podczas których wierzący wspólnie oddają cześć, większość zoroastryjskich nabożeństw odbywa się w domu. Kult koncentruje się na głównych wartościach etycznych dobrych słów, dobrych myśli i dobrych uczynków. Wielu Zoroastrian modli się kilka razy dziennie, zawsze stojąc przed źródłem ognia lub światła. Chociaż nie jest to wymagane, niektórzy praktykujący noszą zawiązany sznur zwany kusti; kusti jest wiązane trzy razy, aby symbolizować trzy wartości zoroastryjskie.
Zoroastryjskie świątynie cały czas płoną ogniem, reprezentując wieczną moc Ahury Mazdy. Ogień jest również uznawany za potężny oczyszczacz i dlatego jest szanowany. Najświętsze pożary świątynne trwają nawet rok, a wiele z nich płonie od lat, a nawet stuleci. Odwiedzający świątynie ognia przynoszą ofiarę z drewna, którą wkłada do ognia zamaskowany ksiądz. Maska zapobiega zbezczeszczeniu ognia przez jego oddech. Gość jest następnie namaszczony popiołem z ognia.
Zoroastryjska ceremonia dojrzewania nazywa się Navjote lub Sedreh-Pushi. Dzieci w wieku od 7 do 12 lat uczestniczą w rytualnym myciu i po raz pierwszy wykonują rytuały.
Śluby zoroastryjskie obejmują umowę małżeńską i uroczystości, które mogą trwać nawet siedem dni. Zamężne krewne trzymają biały szalik nad głowami pary, a szyszki cukru są wcierane w celu osłodzenia małżeństwa. Końce szalika zszywa się później, aby symbolizować jedność małżeństwa.
Zoroastrian Beliefs
Ahura Mazda, Najwyższy Stwórca Zoroastrii, jest jedynym czczonym bogiem, chociaż uznaje się również istnienie mniejszych istot duchowych. Nadrzędną zasadą etyczną zaratusztrianizmu jest Humata, Hukhta, Huveshta: „myśleć dobrze, mówić dobrze, postępować dobrze”. To jest boskie oczekiwanie ludzi i tylko dzięki dobru chaos zostanie powstrzymany. Dobroć człowieka określa jego ostateczny los po śmierci.
Zoroastrianie wierzą, że gdy ktoś umiera, dusza jest bosko osądzona. Dobre dusze przechodzą do „najlepszych egzystencji”, podczas gdy niegodziwi są karani mękami. Gdy zbliża się koniec świata, umarli zostaną wskrzeszeni do nowych ciał. Świat spłonie, ale tylko niegodziwi odczują ból. Ognie oczyszczą stworzenie i oczyściły niegodziwość. Angra Mainyu albo zostanie zniszczona, albo stanie się bezsilna, i wszyscy będą żyć w raju, z wyjątkiem być może wyjątkowo niegodziwych, które według niektórych źródeł będą cierpieć bez końca.
Należy zauważyć, że ponieważ zaratusztrianizm jest tak starożytny, wierzenia i rytuały zmieniły się z czasem. Podczas gdy zaratusztrianizm jest uważany za religię monoteistyczną, w przeszłości istniały czasy, w których wiarę można scharakteryzować jako duoteistyczną lub politeistyczną.
Avesta, tekst religijny zoroastryjski
Święte teksty zorastryzmu nazywane są Avesta. Uważa się, że oryginalna Avesta została w dużej mierze zniszczona, gdy Aleksander Wielki zaatakował Persję. Pozostałe teksty zostały zebrane i opracowane między III a VII wiekiem ne Avesta zawiera wiele części, z których każda jest dalej podzielona.
- Sekcje Yasna i Visperad obejmują hymny, pieśni i modlitwy używane podczas nabożeństw.
- Vendidad opisuje złe duchy i ich różne przejawy oraz wyjaśnia, jak z nimi walczyć.
- Jaszty obejmują 21 hymnów uwielbienia.
- Siroza przywołuje 30 bóstw, które rządzą różnymi dniami zoroastryjskich miesięcy
- Nyayeshes i Gahs obejmują modlitwy do Słońca i Mitry, Księżyca, Wody i Ognia .
- Afgańczycy są błogosławieństwem do odmawiania podczas różnych świąt sezonowych i świąt ku czci zmarłych.
Zoroastrian święta i uroczystości
Różne społeczności zaratusztryjskie uznają różne kalendarze na święta. Na przykład, podczas gdy Nowruz jest zoroastryjskim Nowym Rokiem, Irańczycy świętują go w wiosennej równonocy, podczas gdy Indian Parsis obchodzi go w sierpniu. Obie grupy świętują narodziny Zoroastra w Khodad Sal sześć dni po Nowruz. Irańczycy zaznaczają śmierć Zoroastera podczas Zaratustu No Diso około 26 grudnia, podczas gdy Parsis obchodzi to w maju.
Inne uroczystości obejmują święta Gahambar, które odbywają się przez pięć dni sześć razy w roku jako uroczystości sezonowe.
Każdy miesiąc przypisywany jest aspektowi natury, tak jak każdy dzień miesiąca. Festiwale Gan odbywają się za każdym razem, gdy dzień i miesiąc są związane z tym samym aspektem, takim jak ogień, woda itp. Przykłady obejmują Tirgan (świętuje wodę), Mehrgan (świętuje Mitrę lub żniwa) i Adargan (świętuje ogień).
