Termin wadżra jest sanskryckim słowem, które zwykle definiuje się jako „diament” lub „piorun”. Określa także rodzaj klubu bojowego, który swoją nazwę zawdzięcza reputacji twardości i niezwyciężoności. Wadżra ma szczególne znaczenie w buddyzmie tybetańskim, a słowo to przyjęto jako nazwę gałęzi buddyzmu wadżrajany, jednej z trzech głównych form buddyzmu. Ikona wizualna klubu wadżry wraz z dzwonkiem (ghanta) stanowią główny symbol buddyzmu wadżrajany w Tybecie.
Diament jest nieskazitelnie czysty i niezniszczalny. Słowo w sanskrycie oznacza „niezniszczalne lub nie do zdobycia, będąc trwałe i wieczne”. Jako takie, słowo wadżra czasami oznacza błyskawiczną moc oświecenia i absolutną, niezniszczalną rzeczywistość shunyata, „pustki”.
Buddyzm łączy słowo wadżra z wieloma legendami i praktykami. Wadżrasana jest miejscem, w którym Budda osiągnął oświecenie. Pozycja ciała wadżry asany jest pozycją lotosu. Najwyższym skoncentrowanym stanem mentalnym jest wadżra samadhi.
Obiekt rytualny w buddyzmie tybetańskim
Wadżra to także dosłowny obiekt rytualny związany z buddyzmem tybetańskim, zwany także jego tybetańską nazwą Dorje . Jest symbolem szkoły buddyzmu Wadżrajany, która jest gałęzią tantryczną zawierającą rytuały, o których mówi się, że pozwalają wyznawcom osiągnąć oświecenie w ciągu jednego życia, w błyskawicznym błysku niezniszczalnej jasności.
Obiekty wadżry są zwykle wykonane z brązu, różnią się wielkością i mają trzy, pięć lub dziewięć szprych, które zwykle zamykają się na każdym końcu w kształcie lotosu. Liczba szprych i sposób, w jaki się spotykają na końcach, mają liczne znaczenia symboliczne.
W rytuale tybetańskim wadżrę często stosuje się razem z dzwonkiem (ghanta). Wadżra jest trzymana w lewej ręce i reprezentuje męską zasadę upaya, odnoszącą się do działania lub środków. Dzwon trzyma się w prawej ręce i reprezentuje żeńską zasadę prajna, czyli mądrość.
Podwójne dordże, czyli vishvavajra, to dwa dordże połączone w krzyż. Podwójne dordże reprezentuje fundament świata fizycznego i jest również związane z pewnymi bóstwami tantrycznymi.
Tantryczna ikonografia buddyjska
Wadżra jako symbol poprzedza buddyzm i została znaleziona w starożytnym hinduizmie. Hinduski bóg deszczu Indra, który później ewoluował w buddyjską postać Sakry, miał piorun jako swój symbol. A mistrz tantryczny z VIII wieku, Padmasambhava, użył wadżry do podbicia nie-buddyjskich bogów Tybetu.
W tantryce Wkontykontyka często zawiera kilka postaci, w tym Wadżrasattva, Wadżrapani i Padmasambhawa. Wadżrasttva jest widziany w spokojnej pozie z wadżrą przyciśniętą do serca. Gniewny Vajrapani dzierży go jako broń nad głową. Kiedy jest używany jako broń, rzuca się, aby ogłuszyć przeciwnika, a następnie związać go lasso wadżry.
Symboliczne znaczenie obiektu rytuału Wadżry
W centrum wadżry znajduje się mała spłaszczona kula, o której mówi się, że reprezentuje podstawową naturę wszechświata. Jest zapieczętowany przez sylabowy szum (zawieszony) reprezentujący wolność od karmy, myśli pojęciowej i bezpodstawność wszystkich dharm. Na zewnątrz kuli znajdują się trzy pierścienie po każdej stronie, które symbolizują trzykrotne szczęście natury Buddy. Następnym symbolem znajdującym się na wadżrze, gdy idziemy na zewnątrz, są dwa kwiaty lotosu, reprezentujące Samsarę (niekończący się cykl cierpienia) i Nirwanę (uwolnienie z Samsary). Zewnętrzne zęby wyłaniają się z symboli Makaras, potworów morskich
Liczba zębów i to, czy mają zamknięte lub otwarte zęby, jest zmienna, przy czym różne formy mają różne znaczenia symboliczne. Najczęstszą formą jest pięciostronna wadżra, z czterema zewnętrznymi zębami i jednym środkowym. Można je uznać za reprezentujące pięć żywiołów, pięć trucizn i pięć mądrości. Czubek centralnego bolca często ma kształt zwężającej się piramidy.
