Szofar ( ) jest instrumentem żydowskim najczęściej wykonanym z rogu barana, choć może być również wykonany z rogu owcy lub kozy. Wydaje dźwięk przypominający trąbkę i jest tradycyjnie dmuchany na Rosz HaShanah, żydowski Nowy Rok.
Początki Shofar
Według niektórych uczonych szofar sięga czasów starożytnych, kiedy uważano, że głośne dźwięki w Nowym Roku odstraszą demony i zapewnią szczęśliwy początek nadchodzącego roku. Trudno powiedzieć, czy ta praktyka wpłynęła na judaizm.
Jeśli chodzi o historię Żydów, szofar jest często wymieniany w Tanach (Tora, Nevi'im i Ketuvim lub Tora, Prorocy i Pisma), Talmud oraz w literaturze rabinicznej. Służyło do ogłaszania rozpoczęcia wakacji, w procesjach, a nawet do rozpoczęcia wojny. Być może najsłynniejsze biblijne odniesienie do szofar występuje w Księdze Jozuego, gdzie szofarot (liczba mnoga szofar ) został użyty jako część planu bitwy o zdobycie miasta Jerycho:
„Potem Pan rzekł do Jozuego Marsz wokół miasta raz ze wszystkimi uzbrojonymi ludźmi. Rób to przez sześć dni. Niech siedmiu kapłanów niesie trąby rogów baranich przed arką. Siódmego dnia maszeruj wokół miasto siedem razy, a kapłani dmą w trąby. Kiedy usłyszysz, jak rozlegają się długie trąby, niech wszyscy ludzie głośno krzykną; wtedy mur miasta zawali się, a ludzie pójdą w górę, każdy człowiek wyprostowany w (Jozuego 6: 2-5). ”
Zgodnie z tą historią Jozue przestrzegał przykazań Boga do litery, a mury Jerycha upadły, umożliwiając im zdobycie miasta. Szofar jest również wspomniany wcześniej w Tanach, kiedy Mojżesz wstępuje na Mt. Synaj, aby otrzymać Dziesięć Przykazań.
W czasach Pierwszej i Drugiej Świątyni szofaroty były również używane wraz z trąbkami do oznaczania ważnych okazji i uroczystości.
Szofar o Rosz HaShanah
Dzisiaj szofar jest najczęściej używany w żydowskim Nowym Roku, zwanym Rosz ha-Szana (po hebrajsku „głowa roku”). W rzeczywistości szofar jest tak ważną częścią tego święta, że inna nazwa Rosz ha-Szana to Jom Teruah, co po hebrajsku oznacza „dzień wybuchu szofar ”. Szofar jest dmuchany 100 razy w każdy z dwóch dni Rosz ha-Szana. Jeśli jednak jeden z dni Rosz HaShanah przypada na Szabat, szofar nie jest zdmuchnięty.
Według słynnego żydowskiego filozofa Majmonidesa dźwięk szofaru w Rosz Ha Szana ma na celu obudzenie duszy i zwrócenie jej uwagi na ważne zadanie pokuty (teshuvah). Jest to przykazanie wysadzić szofar w Rosz Ha-Szana, a z tymi świętami wiążą się cztery konkretne wybuchy szofaru :
- Tekiah - nieprzerwany wybuch trwający około trzech sekund
- Sh'varim - Tekiah podzielony na trzy segmenty
- Teruah - dziewięć szybkich wybuchów ognia
- Tekiah Gedolah - Potrójny tekiah trwający co najmniej dziewięć sekund, chociaż wiele dmuchaw szofar będzie próbowało iść znacznie dłużej, co uwielbia publiczność.
Osoba, która wysadza szofar, nazywa się Tokea (co dosłownie oznacza blaster ) i wykonanie każdego z tych dźwięków nie jest łatwym zadaniem.
Symbolizm
Istnieje wiele symbolicznych znaczeń związanych z szofarem, a jedno z najbardziej znanych ma związek z akeidah, kiedy Bóg poprosił Abrahama o poświęcenie Izaaka. Historia ta jest opisana w Księdze Rodzaju 22: 1-24, a jej zwieńczeniem jest Abraham podnoszący nóż, aby zabić syna, ale tylko po to, by Bóg zatrzymał jego rękę i zwrócił jego uwagę na barana uwięzionego w pobliskim gąszczu. Zamiast tego Abraham poświęcił barana. Z powodu tej historii niektórzy midraszowie twierdzą, że ilekroć szofar zostanie wysadzony, Bóg zapamięta gotowość Abrahama do poświęcenia swego syna i dlatego wybaczy tym, którzy słyszą wybuchy szofara . W ten sposób, podobnie jak podmuchy szofaru przypominają nam o tym, abyśmy zwrócili nasze serca ku pokucie, przypominają również Bogu, aby wybaczył nam nasze przewinienia.
Szofar jest również związany z ideą koronowania Boga na Króla w Rosz Ha-Szana. Oddech używany przez Tokeę do wydawania dźwięków szofar jest również związany z oddechem życia, który Bóg najpierw tchnął w Adama po stworzeniu ludzkości.
