W buddyzmie mahajany Manjusri jest bodhisattwą mądrości i jest jedną z najważniejszych ikonicznych postaci w sztuce i literaturze mahajany. Reprezentuje mądrość pradżni, która nie jest ograniczona wiedzą ani pojęciami. Obrazy Manjusri, podobnie jak wizerunki innych bodhisattwów, są używane do medytacji, kontemplacji i błagania przez buddystów mahajany. W buddyzmie Theravada ani Manjusri, ani inne istoty bodhisattwy nie są rozpoznawane ani reprezentowane. Manjusri w sanskrycie oznacza „Ten, który jest szlachetny i delikatny”. Często jest przedstawiany jako młody mężczyzna trzymający miecz w prawej ręce i Sutrę Prajna Paramita (Doskonałość Mądrości) w lewej dłoni lub w jej pobliżu. Czasami jeździ na lwie, co podkreśla jego książęcą i nieustraszoną naturę. Czasami zamiast miecza i sutry jest przedstawiany z lotosem, klejnotem lub berłem. Jego młodość wskazuje, że mądrość pochodzi od niego naturalnie i bez wysiłku.
Słowo bodhisattwa oznacza „byt oświecenia”. Bardzo prosto, bodhisattwowie są oświeconymi istotami, które pracują dla oświecenia wszystkich istot. Przyrzekają, że nie wejdą do Nirwany, dopóki wszystkie istoty nie osiągną oświecenia i nie będą mogły wspólnie doświadczyć Nirwany. Ikoniczni bodhisattwowie sztuki i literatury mahajany są powiązani z innym aspektem lub działaniem oświecenia.
Prajna Paramita: Doskonałość mądrości
Prajna jest najściślej związana ze szkołą buddyzmu Madhyamika, którą założył indyjski mędrzec Nagarjuna (ok. II wieku n.e.). Nagarjuna nauczał, że mądrość jest realizacją shunyata, czyli „pustki”.
Aby wyjaśnić shunyata, Nagarjuna powiedział, że zjawiska same w sobie nie istnieją. Ponieważ wszystkie zjawiska powstają w wyniku warunków stworzonych przez inne zjawiska, nie istnieją one same i dlatego są puste od niezależnego, stałego ja. Zatem powiedział, że nie ma ani rzeczywistości, ani nierzeczywistości; tylko teoria względności.
Ważne jest, aby zrozumieć, że „pustka” w buddyzmie nie oznacza nieistnienia. Punkt ten jest często źle rozumiany przez ludzi Zachodu, którzy początkowo uważają zasadę za nihilistyczną lub zniechęcającą. Jego Świątobliwość 14. Dalajlama powiedział:
„Pustka” oznacza „pustka wewnętrznej egzystencji”. Nie oznacza to, że nic nie istnieje, a jedynie to, że rzeczy nie posiadają wewnętrznej rzeczywistości, o której naiwnie myśleli, że tak zrobili. Musimy więc zapytać, w jaki sposób istnieją zjawiska? ... Nagarjuna twierdzi, że status egzystencjalny zjawisk może być tylko rozumiane w kategoriach zależnego powstawania ”( Essence of the Heart Sutra, s. 111).
Nauczyciel Zen Taigen Daniel Leighton powiedział:
„Manjusri jest bodhisattwą mądrości i wnikliwości, wnikającą w podstawową pustkę, uniwersalne podobieństwo i prawdziwą naturę wszystkich rzeczy. Manjusri, którego nazwa oznacza„ szlachetny, delikatny ”, dostrzega istotę każdego fenomenalnego wydarzenia. Ta istotna natura jest to, że żadna rzecz nie ma odrębnego istnienia oddzielnego w sobie, niezależnego od całego otaczającego świata. Zadaniem mądrości jest widzenie przez iluzoryczną dychotomię siebie, naszą wyobrażoną wyobcowanie od naszego świata. Studiując siebie w tym świetle, Błyskowa świadomość Manjusriego zdaje sobie sprawę z głębszej, ogromnej jakości jaźni, wyzwolonej ze wszystkich naszych powszechnie niekwestionowanych, sfabrykowanych cech "( Bodhisattva Archetypes, s. 93).
Vajra Sword of Discriminating Insight
Najbardziej dynamicznym atrybutem Manjusriego jest jego miecz, miecz wadżry o rozróżniającej mądrości lub wglądu. Miecz przecina ignorancję i uwikłanie poglądów koncepcyjnych. Odcina ego i stworzone przez siebie przeszkody. Czasami miecz płonie, co może oznaczać światło lub transformację. Potrafi przeciąć rzeczy na dwie części, ale może też przeciąć je na jedno, przecinając dualizm siebie / innych. Mówi się, że miecz może zarówno dawać, jak i odbierać życie.
Judy Lief napisała w „The Sharp Sword of Prajna” ( Shambhala Sun, maj 2002):
„Miecz prajny ma dwa ostre boki, a nie tylko jeden. Jest mieczem z podwójnym ostrzem, ostrym z obu stron, więc kiedy wykonujesz uderzenie prajny, tnie on na dwa sposoby. Kiedy przecinasz oszustwo, jesteś przecinając również to, że ego bierze za to uznanie. Mniej więcej nigdzie nie jesteś. ”
Początki Manjusri
Manjusri po raz pierwszy pojawia się w literaturze buddyjskiej w sutrach mahajany, w szczególności w Sutrze Lotosu, Sutrze Ornamentu Kwiatowego i Sutrze Vimalakirti, a także Sutrze Prajna Paramamita. (Prajna Paramitata jest tak naprawdę dużą kolekcją sutr, która obejmuje Sutrę Serca i Sutrę Diamentową). Był popularny w Indiach nie później niż w IV wieku, a w V lub VI wieku stał się jedną z głównych postaci Mahajany ikonografia.
Chociaż Manjusri nie pojawia się w Kanonie Pali, niektórzy uczeni kojarzą go z Pancasikhą, niebiańskim muzykiem, który pojawia się w Digha-nikaya Kanonu Pali.
Podobieństwo Manjusriego często znajduje się w salach medytacyjnych Zen, a on jest ważnym bóstwem w tantrze tybetańskiej. Wraz z mądrością Manjusri kojarzy się z poezją, oratorium i pisaniem. Mówi się, że ma wyjątkowo melodyjny głos.
